Đột biến gen – Định nghĩa và ảnh hưởng đối với sức khỏe

Đột biến gen gây ảnh hưởng khá lớn đối với cơ thể người và vật, khiến cho họ bị biến đổi vẻ bề ngoài hoặc thay đổi một số đặc tính sinh học của bản thân. Tuy nhiên, lợi ích và tác hại thực sự của nó vẫn chưa được nhiều người biết đến và quan tâm. Bài dưới đây sẽ giải mã mọi thứ cho bạn.

Đột biến gen là hiện tượng gì?

Để cho nhiều bạn có thể dễ hiểu hơn về khái niệm này thì đột biến gen được biết đến như một hiện tượng thay đổi trình tự ADN vĩnh viễn để tạo gen mới. Điều này khiến cho cá thể mắc phải hiện tượng này thường có những đặc điểm sinh học khác với cá thể cùng loài.

Ở con người, hiện tượng này có thể gây ra một số căn bệnh như bạch tạng, khiến cho da dẻ của người mắc trở nên trắng bệt hoàn toàn. Điều tương tự cũng có thể xảy ra ở nhiều loại động vật như chuột, sư tử, hổ, voi, ngựa.

Hiện tượng này thường được giới khoa học phân loại thành hai nhóm chính là di truyền và mắc phải. Ở nhóm di truyền, cá thể sẽ mắc phải tình trạng đột biến tương tự như bố mẹ chúng, còn ở mắc phải thì chúng sẽ bị vào một thời điểm bất kỳ trong đời.

Đột biến gen là hiện tượng gì?Đột biến gen là hiện tượng gì?
Đột biến gen là hiện tượng gì?

Có mấy dạng đột biến gen thường thấy?

Có rất nhiều thể loại đột biến gen được các nhà khoa học phát hiện ra, tuy nhiên nếu đề cập đến những loại thường thấy nhất thì ta có 4 loại. Dĩ nhiên, đây là những loại có thể coi là cơ bản nhất trong tất tần tật thể loại đột biến.

Đột biến khiến một axit amin bị thay thế

Điều này khiến cho một axit amin bất kỳ bị thay thế hoàn toàn bằng một axit amin hoàn toàn mới. Nó có thể gây ra một số sự thay đổi sinh học cực kỳ rõ ràng ở nhiều cá thể mắc phải, thậm chí có thể khiến cho chúng mất mạng giữa môi trường sống khắc nghiệt.

Đột biến không có nghĩa

Còn khủng khiếp hơn cả loại ở trên, ở dạng đột biến này, cá thể sẽ bị thay thế một axit amin mới và khiến cho việc xây dựng protein bị ngưng lại hoàn toàn. Điều này sẽ khiến cho các chức năng trên cơ thể động vật hay con người trở nên cực kỳ khó khăn.

Do hầu hết mọi chức năng trên cơ thể con người đều cần có hoạt động xây dựng protein. Từ đó mà việc hoạt động này ngưng lại khiến một số chức năng có thể bị ngắt quãng hoàn toàn và suy giảm tối đa các chức năng sinh học có trong cơ thể.

Đột biến gen chèn thêm một đoạn DNA

Tương tự như ở trên nhưng thay vì thay thế một DNA thì nó lại chèn thêm một đoạn DNA mới hoạt động xây dựng protein diễn ra bất thường. Điều này về lâu dài có thể gây ra các tình trạng mất mạng ở động vật hay con người hoặc nhẹ hơn là thường xuyên bệnh tật.

Đột biến gen xóa đi một DNA

Có một số trường hợp khủng khiếp hơn cả 3 trường hợp kể trên chính là xóa bỏ đi hoàn toàn một DNA bất kỳ trong hệ thống. Nó khiến cho các hệ thống ở đây hoạt động không hiệu quả như trước hoặc thay đổi hoàn toàn các chức năng vốn có của chúng.

Có mấy dạng đột biến gen thường thấy?
Có mấy dạng đột biến gen thường thấy?

Biến đổi gen ảnh hưởng ra sao?

Có nhiều người cứ nghĩ rằng những động vật hay con người mắc phải biến đổi gen thường sở hữu những ngoại hình kỳ dị. Tuy nhiên, có khá nhiều trường hợp việc đột biến không hề ảnh hưởng đến ngoại hình hay sức khỏe của đối tượng mắc phải.

Do nó chỉ làm thay đổi một phần nhỏ trong các DNA chứ không hề ảnh hưởng đến các phần khác nhau của cơ thể. Trong đó còn có một số loại đột biến còn có thể gây ra những ảnh hưởng vô cùng tích cực lên cơ thể, khiến cho cơ thể trở nên khỏe hơn.

Các hiện tượng đột biến này thường có thể xảy ra và gây nên một số hiện tượng di truyền. Điều này xảy ra do nó đã thay đổi một số enzyme và khiến cho một trong những protein đang có bị thay đổi khác đi so với trước kia.

Việc các hiện tượng đột biến gen có thể tạo ra các ảnh hưởng tích cực đối với thể mắc phải nó thường khá hiếm gặp. Mặc dù nó có thể khiến cho cá thể đó có khả năng thích nghi tốt hơn so với nhiều loại khác trong môi trường của họ, nhưng điều này không đáng kể.

Các nhà khoa học đã từng ứng dụng việc này khá nhiều trong việc tạo nên một số cá thể vi khuẩn mới tạo nên tác động tích cực đối với xã hội. Điều này còn được phát triển nhiều hơn trong tương lai và hứa hẹn tạo ra nhiều công trình sinh học cực kỳ đột phá hơn.

Biến đổi gen ảnh hưởng ra sao?
Biến đổi gen ảnh hưởng ra sao?

Vài nguyên nhân gây ra đột biến gen

Mặc dù các loại đột biến gen thì khá đa dạng và phức tạp nhưng những nguyên nhân gây nên nó thì không nhiều và thường khá đơn giản. Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy được 3 nguyên nhân này trong đời sống thường ngày.

Sự ảnh hưởng đến từ môi trường sống

Môi trường sống ngày nay luôn là nguyên nhân chủ yếu của hàng loạt những hiện tượng biến đổi gen ở người và động vật. Điều này xảy ra do một số hóa chất được thải ra từ những quy trình sản xuất công nghiệp của con người, điều này làm biến đổi môi trường sống của nhiều cá thể.

Từ đó, những cá thể này mắc phải hiện tượng đột biến gen và được con người săn bắn làm thịt để ăn. Sau khi ăn xong thì hiện tượng này bắt đầu được đưa sang cơ thể người và di truyền qua nhiều thế hệ.

Do đó mà hiện nay khắp nơi trên thế giới đang lên án khá gắt gao hiện tượng này để bảo vệ loài người và nhiều động vật khác. Mặc dù điều này vẫn chưa triệt để hoàn toàn nhưng cũng tác động khá nhiều vào hiện tượng này.

Sự tác động từ những phát minh khoa học

Một số nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những hiện tượng biến đổi, đột biến này không gây hại như chúng ta vẫn thường nghĩ. Do đó mà họ đã bắt một vài sinh vật sống như chuột để thí nghiệm biến đổi và tạo nên những cá thể siêu việt hơn.

Có thể nói, việc này đã tạo nên một vài thành công nho nhỏ, tuy nhiên trong tương lai nó có thể đóng góp khá nhiều vào sự thay đổi của thế giới. Điều này cũng còn phụ thuộc khá nhiều vào những nguồn lực mà chúng ta đang có.

Vài nguyên nhân gây ra đột biến gen
Vài nguyên nhân gây ra đột biến gen

Sự thay đổi trong quá trình nhân đôi ADN

So với hai trường hợp trên thì trường hợp cuối thường khá khó hiểu và khá hiếm gặp. Điều này xảy ra một cách hoàn toàn đột ngột trong cơ thể của mỗi cá thể mà không có bất kỳ sự tác động nào từ môi trường xung quanh hay từ bàn tay của những nhà khoa học.

Cần lưu ý gì khi tiếp cận với người bị biến đổi gen?

Người mắc phải đột biến gen có thể bị các bệnh như bạch tạng, Ectrodactylu, Progeria Hutchinson. Hầu hết những căn bệnh này đều không có bất kỳ phương pháp nào để điều trị bất kể các nhà khoa học đã nghiên cứu nó nhiều thế kỷ.

Trong đó có căn bệnh Progeria Hutchinson khiến cho người bệnh bị lão hóa sớm và có khả năng mất sớm hơn rất nhiều so với người thường. Tuy nhiên, các bệnh này thường không có dấu hiệu lây nhiễm nên chúng ta hoàn toàn yên tâm khi tiếp xúc với họ.

Tỉ lệ mắc của những căn bệnh này cũng thường khá hiếm, tuy nhiên khi mắc thì xác định sẽ có nguy cơ chết sớm hơn người thường rất nhiều lần. Do đó hãy tử tế và yêu thương những người này khi có thể và đừng kì thị hay xa lánh họ.

Cần lưu ý gì khi tiếp cận với người bị biến đổi gen?
Cần lưu ý gì khi tiếp cận với người bị biến đổi gen?

Có thể bạn quan tâm:

Lời kết

Đột biến gen có thể không hẳn là một hiện tượng nguy hiểm ảnh hưởng nặng nề đối với sức khỏe như nhiều người thường nghĩ. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý một vài điểm mà tôi đã nếu trên nếu bản thân tiếp xúc với động vật hay người bị đột biến.

Bài viết gần đây